E30 Bmw Tarihçesini anlatmaya çalışacağım
bu yazıda , E30 Bmw’nin Tarihçesi, dizayn ve üretim serüvenini, sedan, cabrio,
cabriolet ve steyşın vagonlarına, dizel, benzinli hatta elektrikli modellerine
göz atacağız. M3 modelleri ve Alpina modellerini özelliklerini, Boya ve döşeme
kataloglarından ikinci el piyasalarına kadar aklınıza gelebilecek her sorunun
cevabını birlikte bulmaya çalışacağız. 
E30 Bmw‘ni üretim serüvenini anlayabilmemiz
için ilk önce o dönemde dizayn ve tasarım gemisinin dümenindeki kaptanı biraz
tanıyalım. Bu kaptan başarılar ile dolu kariyerini hüzünlü bir hikaye ile
sonlandıran Bmw’nin Efsane Tasarımcısı Claus
Luthe‘den başkası değil. 
E30 Bmw‘nin dizaynırı olan Claus Luthe E30’un
dizayn çalışmalarına E21 lanse edildikten hemen sonra çalışmaya başladı ve 1978
yılında E30 Bmw’nin taslağını yönetime sundu.
O yıllarda, Bmw‘nin tasarım ekibinin başında daha
önce Mercedes Benz W114 tasarımları ile
tanıdığımız Paul Bracq vardı. 1976 yılında bu
ekibin başına geçen Claus Luthe daha spor
görünümlü ve agresif çizgilere sahip bir otomobil tasarladı ve 1982 yılının son aylarında yeni E30 Bmw piyasaya
sürüldü. Luthe’nin başarılar ile dolu kariyeri 1990 yılında, sorunlu olan
oğlunu bıçaklaması ile sekteye uğradı 33 yıl hapse mahkum edildi. Cezasının
tamamlamadan erken tahliye edilen Luthe, bir müddet Bmw
firmasına dışarıdan danışmanlık yaptı, ve 2008 yılında 75 yaşındayken hayatını
kaybetti…
E30 Bmw, bayrağı devraldığı E21 Bmw kasanın tek
kapılı araç imajına da son vermiş oldu. Bence Mercedes Benz’de W124 nasıl ki, E
serisinin başlangıç noktası gibi görülüyorsa, E30 Bmw’de 3 serisinin başlangıç noktası olarak
görülebilir…
E30 Bmw, tasarımından üretimine kadar geçen
süreçte, odağına koyduğu en önemli unsur güvenlik olmuştur. Bu amaçla araç
üretim aşamasında bir çok testten geçerek sağlamlığını kanıtlar.
E30 Bmw güvenliği ön planda tutarken,
rahat bir sürüşün olmazsa olmazı olan konforu da göz ardı etmez. E30 Bmw’nin Airodinamik cx veya cd oranı ( Sürüklenme
katsayısı ) 0.36 dır.
E30 Bmw, Bmw’nin 3 serisindeki tek kapılı coupe
devrine son vererek, dört kapılı sedan, steyşın ve cabriolet modelleri ile 3
serisinde bir çok ilke imza atmıştır. Bmw
E30 Üretime başladığı 1982 yılından, üretimden kalktığı 1994 yılına kadar
toplam 2.339.248 adet üretildi… 
E30 Bmw, Bmw’nin E21 kasada kullandığı
karbüratörlü motorlardan çok enjektörlü motorlara yönelmiştir. Teknolojinin
yükselmesi ile daha hızlı ve daha ekonomik motorlar sunarken, altı silidirli
motorlar ile ve M serisindeki yüksek beygir gücü üreten motorları ile yarış teknolojilerini,
bireysel araç kullanıcılarının hizmetine sunarak, Bmw’nin hızlı ve spor
otomobil imajını her daim korumuştur. Şanzımanlarda ise düz vitesli araçlarda, 5 ileri Getrag şanzımanı kullanırken, otomatik viteste ise 3 ve 4 vitesli ZF şanzıman yer alır. Fren sistemlerinin tamamı disk fren
olup 1986 yılından itibaren ABS Fren
Sistemi uygulanmıştır. E30
Bmw’de uygulanan motorlar şu şekildedir;
Bmw, E30 Bmw 324TD ile şirket tarihinin ilk dizel motorunu üretti. 1983 yılında
tanıtılan ve seri üretimine başlanan 2443cc hacmindeki 6 silindirli Turbo dizel
motor 115 Hp gücündeydi. Bmw’nin bu motoru Bmw-Magna Steyr ortak yapımıdır…
E30 Bmw üretime başladığı 1982 yılı
sonundan itibaren, bir tane büyük makyaj yani facelift geçirdi. 1987 yılının Eylül ayında yapılan bu makyaja
genellikle piyasada ( 2.seri ) adı verilmektedir. Aslına bakarsanız çok
da büyük bir değişim yoktur. Alttaki resimde üstte gördüğünüz araç 1.seri eski
Bmw’dir, alttaki mavi araç ise 2.seri diye
adlandırılan makyajlı Bmw’dir. 
E30 Bmw‘nin iç kısımlarında belirgin bir
değişiklik olmazken, dış kısmında yeni
makyajlı Bmw’yi şu özelliklerinden ayırt edebilirsiniz; tamponlar siyah
veya aracın rengindedir, ön tamponun alt kısmında havalandırma delikleri
mevcuttur, dış farların ortasında mercek, alt kısmında ise park lambası vardır,
arka stop lambaları daha yüksek ve üç kanallı, geri vites lambaları yataydır. Bu
özelliklerinden dolayı 2.seri araçların görüntüsü, ilkine göre daha dolgun ve
göz dolduran bir yapıya sahiptir. Altta ise E30 Bmw USA Versiyonunu görüyorsunuz…
E30 Bmw Amerikan Versiyonunu, ABD standartında
alüminyum, körüklü tamponları ve yanlardaki sarı park lambalarından çok rahat
ayırt edebilirsiniz. Makyajlı kasada standartlardaki yumuşamadan dolayı sadece
yandaki park lambaları farklı oldu.
Şimdi diğer konulara geçmeden önce sizlere E30
Bmw‘nin Boya Renk Kataloglarını ve Döşeme Kataloglarını göstermek istiyorum. Tabii ki
bunlar yıllara göre farklılık göstermektedir.
E30 M3 Bmw
E30 M3 Bmw, 1985 yılından 1992
yılına kadar toplam 16.202 adet
üretilmiştir, bunların adetleri ve model açılımları şu şekildedir; 
Tüm E30 Bmw M3 ve Evo modellerinde
kullanılan boya renkleri ve döşeme kodları şu
şekildedir; 
E30 Bmw M3 European ;
E30 Bmw M3 US Amerikan;
E30 Bmw M3 Evo 1 ;
E30 Bmw M3 Evo 2 ;
E30 Bmw M3 Convertible ;
E30 Bmw M3 Sport Evolution;
E30 Bmw M3 Sport Evolution Convertible
; Bu modelden sadece bir adet üretildi.
E30 Bmw M3 Europameister;
E30 Bmw M3 Cecotto Edition ;
E30 Bmw M3 Pickup; Sadece bir adet
üretildi. Bu aracın hikayesi için tıklayınız.
E30 Bmw M3 DTM ; Johnny Cecotto’nun
kullandığı orjinal Bmw M3 DTM…
E30 Bmw‘nin M Serisi gibi hızlı bir modelinden,
yine onun gibi hızlı ve özel bir model olan, ALPINA serisi ile devam edelim. Alpina firması günümüzde de
faaliyetlerini sürdüren, Mercedes’in
Brabus firması tarzında bir modifiye firmasıdır. 1970 yılından bu yana Bmw
ile yakın temas kurarak çalışan Alpina firmasından
çıkan araçlar günümüzde hatırı sayılır rakamlara alıcı bulmaktadır. Şimdi E30 Bmw Alpina modellerine kısaca göz atalım;
E30 Bmw Alpina C1 2,3; 323i (E30)
ALPINA motoru tip C1 / 1 – 6 Silindir 2316cc 170 Hp. 225 Nm.
Tork Hızlanma 0-100 km / s 7.8 , Son hız 213 Km/h 
E30 Bmw Alpina C1 2.5; 325i (E30)
ALPINA motoru tip C2 / 3 – 6 Silindir 2495cc 190 Hp. 235 Nm. Tork,
Hızlanma 0-100 km / s 7.2 , Son hız 220 Km/h 
E30 Bmw Alpina C2 2.5; 325i (E30)
ALPINA motoru tip C2 / – 6 Silindir 2552cc 185 Hp. 246 Nm. Tork,
Hızlanma 0-100 km / s 7.1 , Son hız 220 Km/h 
E30 Bmw Alpina C2 2.7; 325i (E30)
ALPINA motoru tip C2 /1 – 6 Silindir 2693cc 210 Hp. 267 Nm. Tork,
Hızlanma 0-100 km / s 6.9 , Son hız 230 Km/h
E30 Bmw Alpina C2 2.7/2 ; 325i (E30)
ALPINA motoru tip C2 /2 – 6
Silindir 2693cc 204 Hp. 265 Nm. Tork, Hızlanma 0-100 km / s 6.9 , Son hız 227
Km/h
E30 Bmw Alpina B3 2.7; 325i (E30)
ALPINA motoru tip C2 /1 – 6 Silindir 2693cc 210 Hp. 267 Nm. Tork,
Hızlanma 0-100 km / s 7.1 , Son hız 227 Km/h
E30 Bmw Alpina B6 2.8; 323i/325i (E30)
ALPINA motoru tip B6 /2 – 6 Silindir 2788cc 210 Hp. 270 Nm. Tork,
Hızlanma 0-100 km / s 7.2 , Son hız 230 Km/h
E30 Bmw Alpina B6 3.5; 323i/325i (E30)
ALPINA motoru tip B10 /2 – 6 Silindir 3430cc 261 Hp. 346 Nm. Tork,
Hızlanma 0-100 km / s 6.4 , Son hız 250 Km/h
E30 Bmw Alpina B6 3.5S ; M3 (E30)
ALPINA motoru tip B10 /5 /6 – 6 Silindir 3430cc 254 Hp. 320 Nm.
Tork, Hızlanma 0-100 km / s 6.6 , Son hız 251 Km/h
E30 Bmw 325iX Allrad 4×4; Bmw mühendisleri
1980’lerin başından itibaren dört tekerlekten çekişli bir araç yapma arayışı
içindeydiler, uzun çalışmalar sonunda Bmw 1985 yılında ilk dört tekerlekten
çekişli aracı olan E30 325i Allrad aracını tanıttı. Bu araçta 2.5 litrelik 168 beygir gücünde bir
motor kullanıldı. İlk başta arkadan itişli Bmw tarzına alışan kullanıcılardan çok ilgi
görmese de Kuzey Avrupa ve Amerika’da oldukça yüksek bir talep gördü. Bmw’nin yeni dört tekerlekten çekiş sisteminde gücün,
%37’si ön tekerden, %63’ü arka tekerleklerden sağlanıyordu. 1988 yılında ise aynı
dört çeker sistemi Touring yani Steyşın vagon E30’larda kullanılmaya başladı.
Bmw daha sonra aracın ismini 325iX Allrad olarak değiştirdi. Mercedes Benz 1987 yılında 4matic adı ile
adlandırdığı W124 300D 4matic aracını çıkarıp
rekabete dahil olunca, Bmw 1991 yılında E30 325iX Allrad ‘da kullandığı sistemi
525i (E34) kasanın sedan ve steyşın modellerinde kullanmaya başladı. Bu gün xDrive diye
bildiğimiz dört tekerlekten çekiş sisteminin Bmw’deki atası E30 325ix
Allrad‘dır… 
Elektrikli E30 Bmw 325ix ; Bmw mühendislerinin
1970’lerin başından beri kafa yorduğu bir konu olan elektrikli otomobil fikri,
o yıllarda Bmw 1602 Coupe üzerinde yapılan çalışmalar neticesinde pek de
başarılı olmamıştı. Yıllar süren ve bu çalışmalardan edinilen tecrübeler
ışığında 1981 yılında LS tabanlı ve tamamı ile elektrikle çalışacak bir
prototipin tamamlanması ile 1987 de 325ix in motoru sökülerek,
İsviçre’nin Asea Brown Boveri’nin (ABB) firmasının geliştirdiği
17-kilowatt DC shunt-wound motor yerleştirildi. Yaklaşık 150 Km menzile sahip
bu elektrikli araçtan test ve geliştirme amaçlı, sekiz adet üretildi. Bugün i3 , i8 olarak adlandırılan elektrikli
otomobillerin atası da bu Elektrikli
Bmw 325ix’dir…
E30 Bmw TUNING ; Bmw’nin en
sevilen ve en geniş hayran kitlesine sahip olan E30 kasa, spor ve agresif
duruşu ile Tuning ve Modifiye meraklısı gençlerin bir numaralı aracıdır. Bence
Mercedesciler arasında W124 kasa neyse, Bmwciler arasında da E30 kasanın yeri
ayrıdır. Bu fanatizmin nedenleri hakkında ayrı bir kitap yazılabilir 
Evet arkadaşlar bu konu beklediğimden daha uzun oldu, Bmw E30 ile ilgili
tam anlamı ile ayrıntıya girsek, bu işin içinden çıkmak zorlaşır. Bmw E30’un
günümüzde fiyatları 10.000 TL den başlıyor, bu fiyat aracın durumuna ve
orijinalliğine göre 25.000 ile 30.000 TL arasında değişiyor. Bir de çok ekstrem
düşük kilometreli nadir araçlar var ki, bunların fiyatları 50.000 TL ile
120.000 TL civarında. bence o fiyatlar biraz fanteziye giriyor. O araçlara, F30
alınacak parayı verecek insan bulunduğunda, mutlaka satılacağını düşünüyorum…
Sizlerin de Bmw E30 tecrübelerinizi
yorum kısmından paylaşmanızı bekliyorum…
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder