Tofaş Şahin Tarihçesi

 

Bugün sizlere Tofaş Şahin Tarihçesini, Tofaş Şahin modellerinin tüm tiplerini, motor ve teknik özelliklerini üretim tarihini anlatmaya çalışacağım. Ne yazık ki Ülkemizde üretilmesine rağmen Tofaş modelleri hakkında gerçek anlamda sağlam bir kaynağa ulaşmak, samanlıkta iğne aramaktan farksız. Ama ben yine de bulabildiğim en sağlam kaynaklardan derleme yaparak sizlere aktarmak istiyorum.

Murat 131 Şahin Tarihçesi 1981-1984

Murat 131 Şahin Ön görünüm ( Badem far ) 1981 – 1984

Türkiye Kuş serisi ile 1981 yılında, Murat 131 modellerinin makyajlanması sırasında tanıştı. Halk dilinde Badem far ve T stop adı isimleri ile tanıdığımız araç makyaj sonrasında Murat 131 Şahin adını aldı. Lüks versiyonu Murat 131 Doğan ve Kambur kasa adı ile anılan SW modeline ise Murat 131 Kartal adı verildi. 1988 yılına kadar üretilen bu modeli Murat 131 Tarihçesi başlıklı makalemde ayrıntılı olarak anlatmıştım.

Murat 131 Şahin Arka görünüm ( T Stop ) 1981 – 1984

1981 yılında Makyaj sonrasında Murat 131 Şahin 1.3 litre Weber karbüratörlü OHV (65 bg) veya 1.6 OHV (75 bg) motorlar ve standart 4 ileri ve opsiyonel 5 ileri manuel şanzıman kullanıldı. Kumaş koltuklar, Nikelajlı ön ve arka cam fitilleri, kelebek camı olmayan tek parça ön kapı camları bu makyajın yenilikleriydi. Bunların dışında, bagaj bölmesi tamamen halı kaplıydı ve süspansiyon, yüksek hızlarda önden savrulmayı en aza indirecek şekilde ayarlandı.

Murat 131 Şahin Tarihçesi 1984 – 1988

Murat 131 Şahin Ön görünüm 1984 – 1988

1984 yılında Murat 131 Şahin modeline ufak bir makyaj daha yapıldı. Bu makyaj sonrasında ön farlar daha önce Doğan serisinde kullanılan yuvarlak çift farlar ile güncellenirken, stop lambaları dikdörtgen forma döndü. ( Bu aşamada Murat 131 Doğan modellerinde Büyük dikdörtgen farlar kullanılmaya başlandı. )

Murat 131 Şahin Arka görünüm 1984 – 1988

Tofaş Şahin Tarihçesi 1988 – 2010

Tofaş Şahin modelinin kökeni, İtalyan Fiat Regata modeline altta ayrınıtılı resimlerini gördügünüz Fiat Regata modeli 1983 yılında piyasaya sürülmüştür. İtalya’daki üretimi sona erdikten sonra Regata kalıpları ve üretim bandı Tofaş tarafından satın alınarak, Murat 131 şasisi üzerine uyarlanarak bir kaç değişiklik ile Tofaş Şahin modeli üretilmiştir.

Fiat Regata ES 1983-1986

Fiat Regata ES 1983-1986

Fiat Regata ES 1983-1986 İç görünüm

Yeni Kuş Serisi, Ocak ayında satışa sunuldu. Yeni farlar, etrafını saran üçgen köşe ışıkları ile geniş ve kare şeklindeydi. Izgara, siyah plastikten bir dizi ince dikey çapraz çubuğa sahiptir ve daha üst modellerde, ızgaranın üst kısmında gövde renginde öğeler yer almaktaydı. 

Tofaş Şahin 1.6 1988-1993

Yeni Şahin’de, önceki Murat 131’de kullanılan 1.6 L motor ile 4 ileri ve opsiyonel olarak 5 ileri manuel şanzımanla geliyordu. 4 ileri şanzımana sahip Şahin ve Kartal modellerinde vites kolu ön göğüs üzerinde bulunmaktaydı. Ayrıca Murat 131 ibaresi de tamamen çıkarıldı.

Tofaş Şahin 1.6 1988-1993

1988 yılında Tofaş Şahin modeli piyasaya sürüldüğünde satış fiyatı 7.107.000 TL. olarak belirlendi. Aynı tarihte piyasaya sürülen lüks versiyonu Tofaş Doğan modeli ise 9.315.000 TL satış fiyatı ile lanse edildi. Tofaş modelleri o dönemde yine Gazete kampanyaları ile uygun taksitle satışa sunulurken, Türk halkı tarafından çok sevilen bir araç olmasının yanında en çok satılan Tofaş modeli oldu.

Tofaş Şahin 1.6 1988-1993 İç görünüm

Tofaş Şahin Kartal Doğan Üretim Adetleri

Şahin Dizel 1988 – 1990

Şahin ve Kartal modelleri, sınırlı üretim olarak 1.93 litrelik endirekt püskürtme sıralı 4 silindir Lancia dizel motoru ile geliyordu. Dizel motorlu Şahin ve Kartal, motorun ağır ve verimsiz oluşu, yüksek fiyatı nedeniyle fazla tercih edilmedi ve 1990 yılında üretimden kalktılar. 

Tofaş Şahin Dizel 1986 – 1991

1990 yılından itibaren Şahin ve Kartal’da 5 ileri şanzıman standart hale geldi ve yeni jant kapakları kullanılmaya başlandı. Aynı yıl Doğan ve Kartal’ın yıldız jant, yan çıtalar, elektrikli ön cam, merkezi kilit, sis farları, far yıkama sistemi, farklı döşeme ve klima opsiyonu gibi daha lüks donanımlara sahip L modeli tanıtıldı. Yine bu modellerde elektronik ateşlemeli motor bulunuyordu. 1992’de bu modeller yerini Tempra’da kullanılan 1.6 L SOHC motora sahip kısa bir süre üretilen SL’ye bıraktı.

Tofaş Şahin S 1.6 1995 – 1999

1993 yılında makyajlanan Kuş Serisi, genel olarak BMW 3 Serisi E30’dan alınan yan aynalar ve doğal renkli sinyal lambaları ile dikkat çekiyordu. Şahin ve düz Kartal modelleri yenilenen jant kapakları hariç bunun dışında dışında pek bir yeniliğe sahip olmazken, SL modellerinin yerini alan Doğan ve Kartal SLX modelleri, yeni koltuklar, yenilenen direksiyon, yeni göstergeler, gövde rengi tamponlar, büyük “T” logosuna sahip ızgara ve alaşım jantlar kullanılmaya başlanmıştır. 1995 yılında Şahin ve düz Kartal modelleri de aynı şekilde yenilenerek 1.6 L SOHC motor ve yeni ızgara, yeni koltuklar, yenilenen direksiyon ve devir saatine sahip yeni göstergelere kavuştu. Yenilenen Şahin S adını aldı. Doğan ve Kartal SLX’te ise 1995’te hidrolik direksiyon kullanılmaya başlandı ve 1996 yılında yeni yüksek orta konsola sahip oldu.

Tofaş Şahin 1.6 1995 – 1998

1995 yılından itibaren, akaryakıt fiyatlarının artmasıyla, LPG yakıt sistemli modeller başlangıçta taksi şoförleri için üretilmiş, zamanla sivil kullanıma da açılmıştır.

Tofaş Şahin 1997- 2010 İkinci Makyaj

1997 yılında yapılan son bir makyajla bu kez 1.4 L SOHC karbüratörlü (72 bg) veya 1.6 litre (80 bg) püskürtmeli benzinli motor ile hidrolik direksiyon ile geliyordu. Aerodinamik yan aynalar, tamamen yenilenen iç döşeme ve güncellenen farlar da donanım özellikleri arasındaydı. Tipo Due (Fiat Tipo-Tempra-Alfa Romeo 145-Lancia Delta-Dedra) platformunda kullanılan 1.6 litre tek noktadan püskürtmeli motorda katalitik konvertör de bulunmaktaydı ve bu sayede Euro 93 Çevre Normu’na uygun hale geldi. Ayrıca hidrolik direksiyon tüm modellerde standart hale getirildi. 1.4 L motor ise Şahin 1.4’lerde mevcut olup pek rağbet görmemesi nedeniyle satışları düşük kaldı ve 1999’da enjeksiyonlu hale getirilerek 1.4 ie adını aldı.

Tofaş Şahin 1997 – 2010

1999 yılında donanım sayısı düşürülerek Şahin 1.4 ve 1.6 ie donanımları ve Kartal düz Kartal ile 1.6 ie donanımları ile sunulurken Doğan ise yalnızca 1.6 ie donanımı ile sunuldu. Bu değişiklik ile basitleştirilmiş kapaklı jantlar bulunurken tüm modeller enjeksiyonlu hale getirildi. 2000 yılında yapılan bir yenilik ile Şahin ve Doğan’ın depo kapağı sol tarafa alınarak aracın bagaj hacmi genişletildi. 2003 yılında da Tofaş logoları kuş logoları ile değiştirildi ve yeni bir direksiyona sahip oldu.

Tofaş Şahin 14ie 16ie Soldan Depo Girişi 1999 – 2002

TOFAŞ ŞAHİN MODELLERİ ve ÜRETiM TARİHLERİ

• Şahin – 1988-1994: 1.6 L OHV motora sahip 4 (1990’a kadar) ve 5 ileri şanzıman seçenekli standart model.
• Şahin D – 1989-1991: 1.9 L SOHC dizel motora sahip modeli.
• Şahin S – 1995-1999: Şahin’in 1.6 L SOHC motora sahip modeli.
• Şahin 1.4 – 1997-1999: Şahin S’nin 1.4 L SOHC motora sahip modeli.
• Şahin 1.4 ie – 1999-2002: Şahin 1.4’ün halefi enjeksiyonlu motora sahip modeli. Daha sonra depo kapağı sol tarafa alınmıştır.
• Şahin 1.6 ie – 1999-2002: Şahin S’nin halefi enjeksiyonlu motora sahip modeli. Daha sonra depo kapağı sol tarafa alınmıştır.

Holland Car DOCC Şahin Etiyopya

Kuş Serisi’nin üretimine Haziran 2002 tarihinde genel olarak son verildi. Taksicilerin talebi üzerine özel sipariş olarak üretilen modellerinde Temmuz 2003 tarihinde sona ermesiyle Kuş Serisi Türkiye pazarından çekildi ve yerini Fiat Albea ve Palio’ya bıraktı. Mısır ve Azerbaycan pazarı için üretim 2006 yılına kadar devam ederken Mısır’daki üretimi ise 2009’da ve Etiyopya’daki DOCC modelinin üretimi 2010 yılında sona erdi.

Holland Car DOCC Şahin Etiyopya

Evet arkadaşlar Tofaş Şahin Tarihçesi başlıklı makalemiz burada sona eriyor. Bu makaleden sonra, artık KOÇ GRUBUNA ait Kartal, Doğan, Serçe vs gibi araçların tarihçelerini yazmamaya karar verdim. Siz yıllarca bu Ülkeninin ekmeğini yediniz, İtalyanın çöpe attığını bizlere yıllarca otomobil diye sattınız. Üstelik yeri geldi iki seneye varan sıra bekleterek bunu yaptınız. Bu Ülkenin en büyük holdingine sahipsiniz. Ama yıllarca üretimini yaptığınız otomobillerin, ne bir model tarihçesi var, ne orijinal katalog resimleri, ne de bir teknik özellik bilgisi… Sözüm ona Müze var araçların üretim tarihçesi ile tek bir bilgi yok! Mail atıyorum adam yerine koyup geri dönüş bile yapılmıyor. Demek ki bizler bunu hak ediyoruz! Çok yazık…

Fiat Klasikleri

Tofaş Şahin Tarihçesi

12 Haziran 2021Serdar BELLEK

Bugün sizlere Tofaş Şahin Tarihçesini, Tofaş Şahin modellerinin tüm tiplerini, motor ve teknik özelliklerini üretim tarihini anlatmaya çalışacağım. Ne yazık ki Ülkemizde üretilmesine rağmen Tofaş modelleri hakkında gerçek anlamda sağlam bir kaynağa ulaşmak, samanlıkta iğne aramaktan farksız. Ama ben yine de bulabildiğim en sağlam kaynaklardan derleme yaparak sizlere aktarmak istiyorum.

Murat 131 Şahin Tarihçesi 1981-1984

Murat 131 Şahin Ön görünüm ( Badem far ) 1981 – 1984

Türkiye Kuş serisi ile 1981 yılında, Murat 131 modellerinin makyajlanması sırasında tanıştı. Halk dilinde Badem far ve T stop adı isimleri ile tanıdığımız araç makyaj sonrasında Murat 131 Şahin adını aldı. Lüks versiyonu Murat 131 Doğan ve Kambur kasa adı ile anılan SW modeline ise Murat 131 Kartal adı verildi. 1988 yılına kadar üretilen bu modeli Murat 131 Tarihçesi başlıklı makalemde ayrıntılı olarak anlatmıştım.

Murat 131 Şahin Arka görünüm ( T Stop ) 1981 – 1984

1981 yılında Makyaj sonrasında Murat 131 Şahin 1.3 litre Weber karbüratörlü OHV (65 bg) veya 1.6 OHV (75 bg) motorlar ve standart 4 ileri ve opsiyonel 5 ileri manuel şanzıman kullanıldı. Kumaş koltuklar, Nikelajlı ön ve arka cam fitilleri, kelebek camı olmayan tek parça ön kapı camları bu makyajın yenilikleriydi. Bunların dışında, bagaj bölmesi tamamen halı kaplıydı ve süspansiyon, yüksek hızlarda önden savrulmayı en aza indirecek şekilde ayarlandı.

Murat 131 Şahin Tarihçesi 1984 – 1988

Murat 131 Şahin Ön görünüm 1984 – 1988

1984 yılında Murat 131 Şahin modeline ufak bir makyaj daha yapıldı. Bu makyaj sonrasında ön farlar daha önce Doğan serisinde kullanılan yuvarlak çift farlar ile güncellenirken, stop lambaları dikdörtgen forma döndü. ( Bu aşamada Murat 131 Doğan modellerinde Büyük dikdörtgen farlar kullanılmaya başlandı. )

Murat 131 Şahin Arka görünüm 1984 – 1988

Tofaş Şahin Tarihçesi 1988 – 2010

Tofaş Şahin modelinin kökeni, İtalyan Fiat Regata modeline altta ayrınıtılı resimlerini gördügünüz Fiat Regata modeli 1983 yılında piyasaya sürülmüştür. İtalya’daki üretimi sona erdikten sonra Regata kalıpları ve üretim bandı Tofaş tarafından satın alınarak, Murat 131 şasisi üzerine uyarlanarak bir kaç değişiklik ile Tofaş Şahin modeli üretilmiştir.

Fiat Regata ES 1983-1986

Fiat Regata ES 1983-1986

Fiat Regata ES 1983-1986 İç görünüm

Yeni Kuş Serisi, Ocak ayında satışa sunuldu. Yeni farlar, etrafını saran üçgen köşe ışıkları ile geniş ve kare şeklindeydi. Izgara, siyah plastikten bir dizi ince dikey çapraz çubuğa sahiptir ve daha üst modellerde, ızgaranın üst kısmında gövde renginde öğeler yer almaktaydı. 

Tofaş Şahin 1.6 1988-1993

Yeni Şahin’de, önceki Murat 131’de kullanılan 1.6 L motor ile 4 ileri ve opsiyonel olarak 5 ileri manuel şanzımanla geliyordu. 4 ileri şanzımana sahip Şahin ve Kartal modellerinde vites kolu ön göğüs üzerinde bulunmaktaydı. Ayrıca Murat 131 ibaresi de tamamen çıkarıldı.

Tofaş Şahin 1.6 1988-1993

1988 yılında Tofaş Şahin modeli piyasaya sürüldüğünde satış fiyatı 7.107.000 TL. olarak belirlendi. Aynı tarihte piyasaya sürülen lüks versiyonu Tofaş Doğan modeli ise 9.315.000 TL satış fiyatı ile lanse edildi. Tofaş modelleri o dönemde yine Gazete kampanyaları ile uygun taksitle satışa sunulurken, Türk halkı tarafından çok sevilen bir araç olmasının yanında en çok satılan Tofaş modeli oldu.

Tofaş Şahin 1.6 1988-1993 İç görünüm

Tofaş Şahin Kartal Doğan Üretim Adetleri

Şahin Dizel 1988 – 1990

Şahin ve Kartal modelleri, sınırlı üretim olarak 1.93 litrelik endirekt püskürtme sıralı 4 silindir Lancia dizel motoru ile geliyordu. Dizel motorlu Şahin ve Kartal, motorun ağır ve verimsiz oluşu, yüksek fiyatı nedeniyle fazla tercih edilmedi ve 1990 yılında üretimden kalktılar. 

Tofaş Şahin Dizel 1986 – 1991

1990 yılından itibaren Şahin ve Kartal’da 5 ileri şanzıman standart hale geldi ve yeni jant kapakları kullanılmaya başlandı. Aynı yıl Doğan ve Kartal’ın yıldız jant, yan çıtalar, elektrikli ön cam, merkezi kilit, sis farları, far yıkama sistemi, farklı döşeme ve klima opsiyonu gibi daha lüks donanımlara sahip L modeli tanıtıldı. Yine bu modellerde elektronik ateşlemeli motor bulunuyordu. 1992’de bu modeller yerini Tempra’da kullanılan 1.6 L SOHC motora sahip kısa bir süre üretilen SL’ye bıraktı.

Tofaş Şahin S 1.6 1995 – 1999

1993 yılında makyajlanan Kuş Serisi, genel olarak BMW 3 Serisi E30’dan alınan yan aynalar ve doğal renkli sinyal lambaları ile dikkat çekiyordu. Şahin ve düz Kartal modelleri yenilenen jant kapakları hariç bunun dışında dışında pek bir yeniliğe sahip olmazken, SL modellerinin yerini alan Doğan ve Kartal SLX modelleri, yeni koltuklar, yenilenen direksiyon, yeni göstergeler, gövde rengi tamponlar, büyük “T” logosuna sahip ızgara ve alaşım jantlar kullanılmaya başlanmıştır. 1995 yılında Şahin ve düz Kartal modelleri de aynı şekilde yenilenerek 1.6 L SOHC motor ve yeni ızgara, yeni koltuklar, yenilenen direksiyon ve devir saatine sahip yeni göstergelere kavuştu. Yenilenen Şahin S adını aldı. Doğan ve Kartal SLX’te ise 1995’te hidrolik direksiyon kullanılmaya başlandı ve 1996 yılında yeni yüksek orta konsola sahip oldu.

Tofaş Şahin 1.6 1995 – 1998

1995 yılından itibaren, akaryakıt fiyatlarının artmasıyla, LPG yakıt sistemli modeller başlangıçta taksi şoförleri için üretilmiş, zamanla sivil kullanıma da açılmıştır.

Tofaş Şahin 1997- 2010 İkinci Makyaj

1997 yılında yapılan son bir makyajla bu kez 1.4 L SOHC karbüratörlü (72 bg) veya 1.6 litre (80 bg) püskürtmeli benzinli motor ile hidrolik direksiyon ile geliyordu. Aerodinamik yan aynalar, tamamen yenilenen iç döşeme ve güncellenen farlar da donanım özellikleri arasındaydı. Tipo Due (Fiat Tipo-Tempra-Alfa Romeo 145-Lancia Delta-Dedra) platformunda kullanılan 1.6 litre tek noktadan püskürtmeli motorda katalitik konvertör de bulunmaktaydı ve bu sayede Euro 93 Çevre Normu’na uygun hale geldi. Ayrıca hidrolik direksiyon tüm modellerde standart hale getirildi. 1.4 L motor ise Şahin 1.4’lerde mevcut olup pek rağbet görmemesi nedeniyle satışları düşük kaldı ve 1999’da enjeksiyonlu hale getirilerek 1.4 ie adını aldı.

Tofaş Şahin 1997 – 2010

1999 yılında donanım sayısı düşürülerek Şahin 1.4 ve 1.6 ie donanımları ve Kartal düz Kartal ile 1.6 ie donanımları ile sunulurken Doğan ise yalnızca 1.6 ie donanımı ile sunuldu. Bu değişiklik ile basitleştirilmiş kapaklı jantlar bulunurken tüm modeller enjeksiyonlu hale getirildi. 2000 yılında yapılan bir yenilik ile Şahin ve Doğan’ın depo kapağı sol tarafa alınarak aracın bagaj hacmi genişletildi. 2003 yılında da Tofaş logoları kuş logoları ile değiştirildi ve yeni bir direksiyona sahip oldu.

Tofaş Şahin 14ie 16ie Soldan Depo Girişi 1999 – 2002

TOFAŞ ŞAHİN MODELLERİ ve ÜRETiM TARİHLERİ

• Şahin – 1988-1994: 1.6 L OHV motora sahip 4 (1990’a kadar) ve 5 ileri şanzıman seçenekli standart model.
• Şahin D – 1989-1991: 1.9 L SOHC dizel motora sahip modeli.
• Şahin S – 1995-1999: Şahin’in 1.6 L SOHC motora sahip modeli.
• Şahin 1.4 – 1997-1999: Şahin S’nin 1.4 L SOHC motora sahip modeli.
• Şahin 1.4 ie – 1999-2002: Şahin 1.4’ün halefi enjeksiyonlu motora sahip modeli. Daha sonra depo kapağı sol tarafa alınmıştır.
• Şahin 1.6 ie – 1999-2002: Şahin S’nin halefi enjeksiyonlu motora sahip modeli. Daha sonra depo kapağı sol tarafa alınmıştır.

Holland Car DOCC Şahin Etiyopya

Kuş Serisi’nin üretimine Haziran 2002 tarihinde genel olarak son verildi. Taksicilerin talebi üzerine özel sipariş olarak üretilen modellerinde Temmuz 2003 tarihinde sona ermesiyle Kuş Serisi Türkiye pazarından çekildi ve yerini Fiat Albea ve Palio’ya bıraktı. Mısır ve Azerbaycan pazarı için üretim 2006 yılına kadar devam ederken Mısır’daki üretimi ise 2009’da ve Etiyopya’daki DOCC modelinin üretimi 2010 yılında sona erdi.

Holland Car DOCC Şahin Etiyopya

Evet arkadaşlar Tofaş Şahin Tarihçesi başlıklı makalemiz burada sona eriyor. Bu makaleden sonra, artık KOÇ GRUBUNA ait Kartal, Doğan, Serçe vs gibi araçların tarihçelerini yazmamaya karar verdim. Siz yıllarca bu Ülkeninin ekmeğini yediniz, İtalyanın çöpe attığını bizlere yıllarca otomobil diye sattınız. Üstelik yeri geldi iki seneye varan sıra bekleterek bunu yaptınız. Bu Ülkenin en büyük holdingine sahipsiniz. Ama yıllarca üretimini yaptığınız otomobillerin, ne bir model tarihçesi var, ne orijinal katalog resimleri, ne de bir teknik özellik bilgisi… Sözüm ona Müze var araçların üretim tarihçesi ile tek bir bilgi yok! Mail atıyorum adam yerine koyup geri dönüş bile yapılmıyor. Demek ki bizler bunu hak ediyoruz! Çok yazık…